-Сая та илтгэлдээ “Ардчилсан хүчний холбоо Засгийн газрыг унагаахын төлөө байгууллага биш ээ” гэж хэлсэн. Таны хэлсэн үг, анхдугаар их хурлын үр дүн үүнийг нотолж чадах болов уу?
-Бид сая Монголын нийгэмд юу нь гацчихаад байгаа, гацааг яаж арилгах талаар маш тодорхой саналууд хэллээ шүү дээ. Rull of low буюу хууль дээдлэх ёс гэдэг юм байхгүйгээс ардчилсан нийгмийн инститүциуд ажиллахгүй байна. Ард түмнээс сонгогдсон парламент, Засгийн газар ард түмнийхээ төлөө ажилладаг байх ёстой атал шийдвэрүүд дандаа ард түмний олонхийн эсрэг гарч байгаа шүү дээ.
-Хэрвээ нийгмийн шинэчлэлийн хүрээнд та бүхний дэвшүүлсэн зорилт хэрэгжихгүй бол яах вэ. Засгийн газрыг огцруулах уу?
-Засгийн газрыг огцруулах нь манай холбооны туйлын зорилго биш. Бидний хувьд Засгийн газрын олж харж чадахгүй байгаа маш олон боломжит хөтөлбөрүүдийг санал болгоно. Олон түмэнтэйгээ зөвлөсөн маш сайн хөтөлбөрийг ил тод болгож, хэрэгжүүлэхийн төлөө л явна.
-Холбоо байгуулагдсан цагаас л эхэлж яригдсан зүйл л дээ. Төрийн эрх барилцаж байгаа намын төлөөлөл болсон УИХ-ын гишүүд, намын лидер гэгддэг хүмүүс яагаад парламент дотор энэ үгээ хэлж, хэрэгжүүлж болохгүй байгаа юм бэ гэж. Үүсгэн байгуулагчид дотор Засгийн газрын гишүүд хүртэл байгаа шүү дээ?
-Өнөөдрийг хүртэл ажиллаж байгаа механизм маань өөрөө буруу байгаад байгаа учраас шийдвэр дандаа буруу гараад байна. Бид энд шийдвэрээ гаргаад, доош нь хүргэдэг механизмаар л явж ирлээ шүү дээ, яг ерэн оноос өмнөх шиг. Хуучин УТТ гэж байсан бол өнөөдөр УИХ-д олонхи намын шийдвэр л гарч байна шүү дээ. Одоо бид дээрээс биш, доороос санал санаачлагуудыг гаргадаг, түүнийг шийдвэр болгож хувиргадаг байя, эсрэгээр нь явья л гэж байна.
-Та өөрөө жишээ нь УИХ-ын хамгийн том байнгын хороог толгойлдог, дээр нь Ардчилсан намын Гүйцэтгэх зөвлөлийн гишүүн хүн. Гэтэл тэнд хэн, хэний төлөө шийдвэр гаргаад байгаа юм бэ, яагаад өнөөдөр энд ярьж байгаа зүйлээ тэнд ярихгүй байна?
-Би Гүйцэтгэх зөвлөлд байхаа больсон, ээлжтэй учраас энэ жил Г.Батхүү гишүүн Гүйцэтгэх зөвлөлд орсон. Ардчилсан хүчний холбоог зөвхөн Ардчилсан намтай холбож ойлгохгүй байхыг би та нараас байнга хүсч байгаа. Нам бус, төрийн бус байгууллага учраас ардчилсан үзэлтэй, Монголоо шинэчилье гэсэн бодолтой бүх хүнд нээлттэй. Бидний үйл ажиллагаа Ардчилсан намын хүрээнээс хэдийн халиад явчихсан гэсэн үг. Мэдээж УИХ-ын гишүүний хувьд ажиллах боломж өчнөөн байгаа. Гэхдээ ард түмэнтэйгээ зөвлөөгүй шийдвэр явцгүй юм байна гэдэг нь ойлгогдлоо. Энэ зөвлөлдөх механизм, хамтдаа шийдвэр гаргах боломжийг хайж байгаагаараа л онцлог юм. Бид хөгжлийн салаа зам дээр байна. Жишээлэхэд, Тавантолгойн асуудал дээр маш их маргаан гарч байна. Эхнийх нь гадаадын компанид лицензээ маш өндөр үнээр зараад, их өндөр орлого олоод, дараа нь татварын хэдэн төгрөгөөс илүү орлогогүй болох нэг зам байна. Тэгвэл сая, сая 500 мянгаа нэг удаа өгөөд л өнгөрнө. Хоёр дахь нь лицензээ төрийн мэдэлд байлгаад, хамгийн их ажлын байр гаргах төслүүдийг хэрэгжүүлж, нүүрсээ түүхийгээр нь биш боловсруулж гаргах. Тэгвэл эхлээд орж ирж байгаа компаниудаас мөнгө авах боломжгүй болчихож байгаа юм. Өнөөдрийн уушиг дээр үү, маргаашийн өөх дээр үү гэдэг л сонголт. Энэ шийдвэр нэг удаа гараад 30 жил хөдлөхгүй учраас хамгийн хариуцлагатай шийдвэр байх ёстой. Тийм учраас Тавантолгойн асуудлаар бас ард түмнээсээ асууя. Нэг удаа 1.5 саяыг аваад “баяртай” гэх үү, эсвэл өнөөдрөөс эхлээд Тавантолгой дээр ажиллаж байгаа камазуудыг монгол жолоочтой болгоод, ажлын байр гаргаад, маргааш кокс химийн үйлдвэр байгуулаад байнгын орлоготой болох замыг сонгох уу.
-Яг үнэндээ нийгмийн ач холбогдол гэхээсээ илүү улс төрийн үр дагаврыг нь түрүүлж хараад байна. Ардчилсан хүчний холбоо тийм өргөн хүрээнд ажиллаж эхлэх юм бол Ардчилсан нам яах вэ? Байр суурь нь ганхаж, нэр хүнд нь унах юм биш үү?
-Харин ч сайжрах байх гэж бодож байна. Ардчилсан намын шийдвэр гаргах төвшинд ард түмний дуу хоолой улам тод сонсогдох болно. Бид интернэтийн тусламжтайгаар өдөр тутамд, 40-50 мянган хүний дунд маш том хэлэлцүүлгийг явуулах гээд байна шүү дээ. Хамгийн олон хүний дэмжсэн, олонхид таалагдсан тэр шийдвэр л төрийн шийдвэр болно гэсэн үг.
-Тэгвэл МоАХ-ыг татан буулгах ёстой юм биш үү?
-Нэг зүйл нөгөөдөө саад болохгүйгээр хамтран амьдрах хангалттай талбар байна шүү дээ. МоАХ-ын зорилго, үйл ажиллагаа, гишүүнчлэл тодорхой. Бид МоАХ-аас илүү өргөн хүрээнд ажиллаж, олон хүнийг хамруулах гээд байна.
-Ардчилсан хүчний холбоо одоо ярьж байгаа зорилгоосоо хазайгаад хэн нэгэн, хэсэг бүлгийн улс төрийн ашиг сонирхолд үйлчлэхгүй гэсэн баталгаа байна уу?
-Бид дүрэмтэй, батлагдсан дүрмийн хүрээнд л ажиллахаас өөр үйл ажиллагаа явуулж болохгүй шүү дээ. Монгол төрийн гаргадаг шийдвэрүүд ард түмнийхээ төлөө гардаг л болчихвол бидний зорилго хангагдчихаж байгаа юм. Тэгэхийн тулд яаж ажиллах вэ гэдгийг л бид ярьж байна. Сонирхлын бүлэг, клубууд байгуулах гэхчлэн. Дэлхийн бүх улс оронд байдаг мөртлөө манайд байхгүй тэр системийг нөхөх гээд байна.
-Холбоог үүсгэн байгуулагчдын дотор МоАХ-ын угшилтай гишүүд хамгийн олон. Намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга дэмжиж байгаа. Харин намын дарга Н.Алтанхуягийн хувьд холбооны талаар арай өөр, нэлээд болгоомжилсон байр суурьтай байсан. Эсвэл бас өөрчлөгдчихсөн үү?
-Үгүй л дээ. Н.Алтанхуяг даргын “Зууны мэдээ” сонинд өгсөн ярилцлагыг үзээрэй. Өнөөдөр бас их хуралд баяр хүргэж, илгээлт явуулсан. Гадаадад ажлаар яваа учраас илгээлтийг нь Д.Эрдэнэбат дарга уншиж танилцуулсан.
-Тэгвэл намынхаа удирдлагатай яаж хамтарч ажиллах вэ?
-Намын даргын илгээлт ирсэн. Тэнд бүх юм тодорхой байгаа. Төрийн албаны тухай хуулиар Ардчилсан нам төрийн албан хаагч болоод нам руугаа ирэх эрхээ хасуулсан тэр хүмүүсийн эрх ашгийг хамгаалж өгөөч гэж хэллээ. Тэр ажлыг бид хийнэ. Яагаад гэвэл Ардчилсан нам энэ ажлыг хийх нь хуулиараа хориотой учраас.
-Гэвч танай холбоо байгуулагдсан цагаас эхлэн олон нийтийн зүгээс “Ардчилсан нам дотор хагарч бутарч эхэллээ” гэдэг болгоомжлол байсан. Одооч гэсэн...?
-Ардчилсан хүчний холбооны анхдугаар их хурал болохоос өмнө тийм хардлага хэвлэлүүдээр нэлээн явсан. Өнөөдрийн хурлын уур амьсгал, тавьсан илтгэл энэ бүхнээс тийм юм биш юм байна гэж ойлгосон болов уу. Бид нэг намын доторх жижиг фракцын төвшинд асуудлыг яриагүй. Харин улс орны хөгжилд шийдвэр гаргах төвшинд ард түмнийг яаж түлхүү оролцуулах вэ гэдгийг ярилаа. Мэдээж шүүмжлэлтэй хандах зүйл олон бий. Бүгдийг сая дурдсан. Хамгийн гол нь яаж энэ байдлаас гарах вэ гэдэг гарцуудыг олох гэж л энэ олон зуун хүнийг Монгол орны өнцөг булан бүрээс цуглууллаа шүү дээ.
-Ерөнхийлөгчийг бас энэ холбооны ард байгаа гэж ярьдаг юмаа. Тиймгүй бол ардчилсан Ерөнхийлөгч танай холбооны их хуралд хамгийн түрүүнд баяр хүргэх байсан байх. Гэтэл чимээгүй байгаа нь улам л хардлага төрүүлээд байна?
-Харин ч ард нь байхгүй гэдгийг харуулаад байгаа юм биш үү./инээв/
-Та илтгэлдээ Үндсэн хуулийн өөрчлөлт, Сонгуулийн хуулийн шинэчлэлийг хамтарсан Засгийн газар хийсэнгүй гээд хэлчихсэн. Гэхдээ миний санахад Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн талаар Засгийн газар ч, УИХ ч амлаагүй шүү дээ?
-Үдээс хойш салбар хуралдаанууд дээр энэ тухай ярина. Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлтийг хүчингүй болгохоос л эхэлж ярих байх даа.
-Сонгуулийн хуулийн өөрчлөлтийг хаврын чуулганы эхний асуудал болгож оруулахаа УИХ-ын Тамгын газрын дарга хэлсэн. Тэгэхээр намын бүлгүүд энэ асуудал дээр тохиролцсон гэсэн үг үү?
-Сонгуулийн хуулийг оруулахын тулд хоёр намын бүлгийг 22-ны даваа гаригт хуралд гэсэн. Хоёр бүлэг хуралдчих юм бол гацаа арилна. Одоо бол манайх жижиг 76-г дэмжихгүй, МАХН жижиг 76-аар явна гэсэн. Ингээд л гацчихсан шүү дээ.
-Тэгвэл хоёуланг нь хаяад хувь тэнцүүлсэн буюу пропорциональ руугаа явах юм биш үү? Хуульд өөрчлөлт оруулья гэсэн анхны зорилго ч энэ л байсан биз дээ?
-Манайх бол хувь тэнцүүлсэн тогтолцоогоор л явья гэж байгаа шүү дээ.
-Тэгвэл үүн дээр танай холбоо шахалт үзүүлэх үү?
-Сонгуулийн хуулийн шинэчлэл гэдгийг бид тэгж л ойлгож байгаа, саналууд явж байгаа.
Б.СЭМҮҮН
No comments:
Post a Comment