Л.ГҮНДАЛАЙ: "ЗЭВСЭГ БОЛГООД БАРЬЖ БАЙСАН НЬ САЯ НОТЛОГДЛОО"

УИХ-ын гишүүн Л.Гүндалай 2006-2007 онд Эрүүл мэндийн сайдаар ажиллаж байхдаа албан тушаалаа урвуулан ашиглан тендер будлиантуулж, хувьдаа их хэмжээний хөрөнгө завшсан гэх хэргээр 2007 оноос хойш шалгагдаж байгаа. Уг хэргийг өнгөрсөн долоо хоногт Нийслэлийн прокурорын газраас Өршөөлийн хуульд хамруулсан гэх мэдээлэл цацагдсан. Энэ талаар болон цаг үеийн бусад асуудлаар УИХ-ын гишүүн Л.Гүндалайтай ярилцлаа.
-Нийслэлийн прокурорын газраас танд холбогдох хэргийг Өршөөлийн хуульд хамруулсан гэх мэдээлэл байна. Энэ хэргийг ямар үндэслэлээр Өршөөлийн хуульд хамруулсан юм бол?

-Энэ хэргийг прокурорын зүгээс түдгэлзүүлээд жил гаруй хугацаа өнгөрч

байна. Мөн Өршөөлийн тухай хууль гараад жил гаруй хугацаа өнгөрсөн.

Надад холбогдох хэрэг зүйлчлэлээрээ энэ хуульд бүхлээрээ хамрагдах ёстой.

Гэтэл энэ хэргийг Өршөөлийн хуульд хамруулалгүй нэлээд хугацаа өнгөрлөө.

Тиймээс би Нийслэлийн прокурор Сүхбаатарт хандаж, АТГ-аас надад

холбогдуулан шалгаж, намайг сэжигтнээр татсан хэргийг Өршөөлийн

тухай хуульд хамруулах юм уу эсвэл би хамрагдахгүй хүн үү гэдгийг

өнгөрсөн долоо хоногт асуусан. Тэгсэн чинь өршөөлд хамруулсан байна лээ.

Угаасаа хамрагдах ёстой. Эд нар л хамруулахгүй яваад байсан болохоос биш.

-Яг ямар үндэслэлээр энэ хэрэг Өршөөлийн тухай хуульд хамрагдаж байгаа юм бэ?

-Өршөөлийн хуульд хүнд биш гэмт хэрэгт холбогдсон, сэжигтэн, яллагдагчийг

хэрэг бүртгэл, мөрдөн байцаалт, шүүхийн шатанд байгаа бол хэрэгсэхгүй

болгоно гэсэн байгаа л даа.

-Прокурорын зүгээс Өршөөлийн хуульд хамруулах шийдвэрийг хэзээ гаргасан юм бол?

-Өршөөлийн хууль өнгөрсөн оны долдугаар сард гарсан. Ин­гээд сарын дараа

Өршөөлд хам­рагдах хүмүүсийн хэр­гийг хэрэгсэхгүй болгож, хуу­­­лийг хэрэгжүүлж

дуу­сах ёс­­той байсан. Энд бүртгэгд­сэн хэргүүдээс ганцхан надад хол­богдох

хэргийг зориуд Өр­шөөлийн хуульд хамруулал­гүй үл­дээсэн. Тэгээд жил гаруйн

дараа гэнэт хамруулж байгаа байхгүй юу. Энэ хэргийг анх улс төрийн ашиг

сонирхлоор үүс­гэсэн. Мөн Өршөөлийн хуульд хамруулахгүй удаасан нь ч

улс төрийн зохион байгуулалт, со­­­нирх­­лоор явж байсан. Тэгээд өн­­гөр­сөн

долоо хоногт л ийм шийд­вэр гарлаа.

-Өршөөлийн хуульд хам­рагдах хүсэлтээ хэрэгт хол­богдогч бичдэг. Тиймээс та гэм

буруутай эсэх талаар мар­­гахгүй, хүлээн зөвшөөрч бай­гаа гэдгээ өргөдөлдөө

тус­га­сан гэсэн. Тэгэхээр энэ хэргийг үйлдсэн гэдгээ хү­лээн зөвшөөрсөн юм уу?

-Би өргөдөлдөө гэм буруутай эсэх тал дээр маргахгүй гэж бичсэн.

Энэ нь би гэм буруутай­гаа хүлээн зөвшөөрч байна гэсэн үг биш. Зүгээр л

энэ та­лаар маргахгүй гэж байгаа юм. Сүүлд нь хуулийнхан Л.Гүндалайг гэм

буруугүй гэж байхад нь бид нар өршөөчихлөө хэмээн хэлж магадгүй. Уг нь

тэд надаас ингэж асуух ёсгүй байхгүй юу. Ямар ч хүний гэм буруутай

эсэхийг шүүх л тогтоодог шүү дээ. Түүнээс прокурор хү­­ний гэм буруутай эсэхийг

шийдвэр­лэхгүй. Тиймээс шүүхээр гэм буруутай гэсэн шийд га­раа­­гүй байхад

УМБГ, АТГ ч юм уу эсвэл хэн нэгэн хүн өөрий­­гөө гэм буруутай гэж бодож

болохгүй байхгүй юу. Энэ бол зөвхөн Монгол Улсад байдаг жишиг биш Ардчилсан

шүүхтэй бүх улсад л байдаг зүйл. Тэгэхээр энэ бол би гэм буруутай гэдгээ

хүлээн зөв­шөөрч байгаа юм биш. Зүгээр Өршөөлийн хууль гарлаа

тэ­рэнд нь хамааруулаад өг л гэж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, Л.Гүн­­далай гэдэг

улстөрчид дайснууд, атаархагчид, өрсөл­дөг­чид байна. Эдгээр хүмүүс

ми­ний хэргийг байлгаад л байх сонирхолтой. Тэрэнд нь про­ку­рорууд, хууль

хяналтын­хан үйлчилж байсан. Одоо эд нар үнэнд гүйцэгдэж бай­на. Энэ

хүнийг дийлэхээ боли­лоо гэж байна. Өмнөх УЕП М.Ал­тан­хуяг дээрээсээ үүрэг

авчих­сан явж байсан. Үүнийгээ дуусгаж амжаагүй. АТГ-ынхан мөн

дээрээс үүрэг авчихсан. Гэх­дээ эд нарт бас хувийн ашиг сонирхол байгаа.

Учир нь би тэд нартай дайснууд бол­сон шүү дээ. Тухайн үедээ хэвлэлээр

цацагдаж байсан Ч.Сангарагчаад холбогдох мате­риалыг би Сангийн яамнаас

шүүл­гэж, олон нийтэд хүргэж бай­сан. Тэгээд үүнийгээ улс тө­­рийн албан тушаалдаа

үлдэх хө­зөр, зэвсэг болгочихоод одоо бариад сууж байсан. Тэ­гэх­дээ удахгүй

Ерөнхий про­ку­ророор Д.Дорлигжав гэж шинэ хүн ирнэ. Тэгэхэд нь энэ

хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгоод бүгдээрээ албан тушаалдаа үлдье гэж

бодоод сууж байсан юм шиг байгаа юм эд нар. Гэтэл энэ чинь Д.Дорлигжавтай

ямар ч холбоогүй. Энэ хүн томи­лог­до­хоос өмнө Өршөө­лийн тухай хууль гэдэг

юм чинь гарчихсан байсан. Тэгэхээр би энэ хуульд хамрагдах ёстой л байхгүй юу.

Надад холбогдох энэ хэргийг зэвсэг болгоод хэсэг хүмүүс барьж байсан

нь сая нотлогдлоо. Энэ хэргийг Өршөөлийн хуульд хамруулах уу, үгүй юу гэхэд л

өршөөж байгаа биз дээ. Тэр хүмүүст би долоо хоногийн хуга­цаа өгсөн. Тэгтэл

чааваас нөгөө хүмүүс өмдөндөө чацга алдахаа дөхөөд, хөөрхий амьтад

үнэнд гүйцэгдээд өршөөлд хамрууллаа.

-Уг нь Эрүүгийн хуульд заас­наар бол гэмт хэрэг хийснээ хүлээн зөвшөөрсөн хүн л

өршөөлийн хуульд хамрагдах хүсэлтээ прокурорт тавьдаг шүү дээ. Тэгэхээр та

гэмт хэ­рэг үйлдсэн гэдгээ хүлээн зөвшөөрчихсөн юм биш үү?

-Би хүлээн зөвшөөрч байгаа юм биш гээд дээр тайлбарлалаа шүү дээ.

-Таны саяны ярианд улс төрийн зорилгоор надад хэ­рэг үүсгэсэн гэж байна.

Хэн ийм бохир тоглоомоор тог­лоод байгааг дэлгэхгүй юм уу?

-Тэр нөхдүүд улс төрийн шалт­гаанаар надад хуурамч эрүү­гийн хэрэг үүсгэж явсан.

Өөр хэлэх юм алга.

-Танд ийм хүмүүс хиймэл хэрэг үүсгээд байгаа юм байна. Тэгвэл таныг

Ч.Санга­раг­чаад холбогдох хэргийн материалыг өөрт холбогдох хэргийг сөхөхөд

барьцаалж гаргаж тавьсан гэдэг шүү дээ?

-Би одоо юуг нь барьцаалах вэ дээ. Надад гаднаас мэдээлэл ирсний дагуу

би Сангийн яам­наас очиж материалыг нь авч, дэлгэсэн. Ч.Сангарагчаа хувь­даа

зөндөө их байр, өмч хөрөнгө авсан байна гэсэн мэдээлэл ирсэн. Мэдээж

тэд улсын мөнгө­нөөс л авсан шүү дээ. Би ийм л юм дэлгэсэн. Үүнийг хүмүүс

юу гэж ойлгоно дураараа бо­лог. Тэр нөхдүүд улс төрийн шалт­гаа­наар надад

хуурамч эрүүгийн хэрэг үүсгэж явсан. Энэ бол жинхэнэ баримттай зүйл. Эд

нарын хэрэг ноцтой л эд шүү дээ. Би бол хувьдаа ямар ч байр аваагүй.

Надад тэгэх шаардлага байхгүй.

-Энэ хэргээс гадна АТГ-т таныг дахин өөр хоёр хэр­гээр шалгагдаж байгаа гэж

хуу­лийнхнаас сонссон юм байна. Энэ үнэн үү?

-Юу ч байхгүй. Наад мэдээлэл чинь бодитой биш. Тэд нар мэдээж намайг

ямар нэгэн юманд хутгах гэж л тэгэж байгаа юм. Бид чинь хувийн өс хонзонтой

болчихсон шүү дээ. Эхлээд тэд улс төрийн даалгавраар үйлчилдэг байснаа

сүүлдээ хувийн өс хонзонтой болчихоод ямар нэг юманд хутгачих санаатай яваад

байгаа байх. Даанч чадахгүй байгаа болохоос биш. Ахиж тийм зүйл байхгүй.

Тэд нар л ямар нэ­гэн зүйлд холбогдуулчихъя гээд яваад байгааг нь ойлгож байгаа.

-Нэгэнт ингэж ярьсных таны гаргаж ирсэн Ч.Санга­рагчаад холбогдох хэрэг юу болж

байгаа бол?

-Миний гаргаснаас гадна тэд нар чинь хууль зөрчиж бие биенээ тагнаж

чагнасан хэрэг үйлдсэн хүмүүс шүү дээ. Тиймээс ч энэ хүмүүс тэр хэрэгтээ

гүн гүнзгий орооцолдоод уна­чихсан. Тэд нарын эрхийг түд­гэл­зүүлэх асуудал

УИХ дээр гацчихсан. Хоёрдугаарт энэ хэ­рэг дээр зарим нэг зүйлийг

тодруулахаар прокурорын зү­гээс нэмэлт мөрдөн байцаал­тад буцаачихсан.

Тэрний дараа шүүхэд очоод шударгаар ший­дэг­дэнэ байх.

-Хүчний байгуулагуудын удирдлагын суудлыг хоёр нам хувааж авсан.

Тийм учраас МАН Ч.Сангарагчааг суудалд нь үлдээх сонир­холтой байгаа. Харин

АН-ын буулгах сонирхолтой бай­гаа гэсэн. Энэ 76 Ч.Санга­раг­чаагийн хэргийг яаж

шийд­вэр­лэх бол?

-УИХ-тай хуралгүй шүүх энэ хэргийг шийдвэрлэж чадна. Про­курорын зүгээс

энэ хэргийг хянаад шүүхэд шилжүүлэхэд энэ хүмүүс шүүх дээр очно. Тэгээд

л шүүхээс шийдвэр гарвал бүрэн эрхийг нь УИХ-аас цуцлаад л өгнө шүү дээ.

Тэр бол амархан. Мөн таны асууснаар Ч.Сангарагчааг МАН хамгаалж

байгаа нь үнэн. Харин АН буюу ардчилсан Ерөн­хий­лөгч ямар байр суурь­тай

байгаа вэ гэхээр хууль хя­нал­тын байгууллагынхан улс төрөөс ангид байгаасай.

Тийм зүг рүүгээ яваасай л гэж бо­дож байгаа шүү дээ. Өмнө байсан одоо байгаад

байгаа бүх хүн МАХН-ын гар хөл болж бай­сан. Бидний санаагаар бол улс

төрийн захиалгаар ажил хий­дэг хөгийн утсан хүүхэлдэй биш ажил, мэргэжлээ

мэддэг ардчил­сан үзэлтэй шударга хуульчид суудалдаа очоосой гэж бодож байна.

-Ярианаасаа жаахан хазай­хад хоёр сайдын асуудал дээр та ямар бодолтой байгаа вэ.

Нэг нь танай намаас Засгийн газарт төлөөлөл болж байгаа шүү дээ?

-УИХ-ын даргаас арга хэмжээ ав гэж Ерөнхий сайдад бичиг хүргүүлсэн байна лээ.

Тэр юу ч болохгүй. Ерөнхий сайд нөгөө хоёроо зогсоож байгаад л та хоёр яагаад

хурал энэ тэрдээ суудаггүй том толгойтой юм бэ гээд л ширүүлээд өнгөрнө.

Уг нь нарийн яривал хариуцлага тооцно гэдгийг суудлаас нь огцруулахыг хэлдэг

юм шүү дээ. Үүнийг л УИХ Засгийн газрыг хянана гэж хэлж байгаа юм, уг нь.

Түүнээс зүгээр хов жив шиг юм байлгаж болохгүй. Хоёр сайд үнэхээр

тийм л бол огцруулах л хэрэгтэй. Эдний хэлээд байгаа арга хэмжээ ав гээд

байгаагаар бол юу ч болохгүй, наад асуудал чинь.

С.ЭНХЗАЯА

Эх сурвалж: ньюз доот ээм ээн